-I
Dewru erzena xo pey, tarıx ra phêl dana
Vore ra rezena, kou ra pızqina
Çewres çıme ra jê sıti berbena
Tadina, gınena tê, xo ser ra sona
Çemê Munzuri, Awa Xızıri!..
Kıtavo khan de nuşiao
Hurendia ceneti arezeo
Cenet ra çor çemi qırfiyê
Na het de Harçıg, do het de Perri
Tı ve Muradi xora averi ra bıraê
Rêça tuya khane, namê tuyo gırani
Nêzon ana ra xo viri
Dormê to de domonê tuyê warwayi
Teli ṣiyêne lıngu, dest de nono anculi
Kotêne cos, kaykerdêne hata ve lêlê soni
Pırr vi kınar u pêsê to
Vengê topiçune rovari u cıtkari pıloṣiyêne ro jumini
Taniya to vılesnêne ro
Awa to de çel-çuk azne kerdêne eve asmu.
Fosu sero gırediyêne valeê suri, sıpeyi, kesk u zerdi
Ṣirenia hengure ra bıski tadêne, xo xemelnêne
Bê ters u bê xof çım sıkıtêne asmêni…
Astarey vornêne to sero hata ve lêlê sodıri
Esqê xo neqısnêne dormê to de eve astarunê sodıri.
Kıvar vi, zof kıvari, çımburiyê ṣia u qeytani
İ çênê tu!.. İ çênê tuyê je tiji.
Sali miane ra, salteyi pıra, xort u azevê delali
Cirıti kaybiyêne, govendi guretêne to sero je veyveyi
Gul u çiçegi biyêne têra eve hazar rengi,
Mor u mılawıni, lulik u muleçıki
Biyêne rêz hetê pêsunê to seri
Keleê xo bırnêne, to ra can guretêne je ewreyeni
Pês u kınare to de weṣiye
Jê sanıkunê hazar u ju sewe viye
Çemê Munzuri, Awa Xızıri!..
Tiji ke bar kerde ṣiye lê hurdiunê xo
Tari ke her çi guret bınê gırania xo
Mılaketê çêyê ma bi!.. Saji cınıtêne xo ve xo
Dewreşi la giredêne eve rengê sıpe, sur u ṣiayi
To sero cemi guretêne, gulvang dênê, dare de vınetêne,
Niaji biyêne vıla, sondi werdêne,
Mınete kerdêne, mırodi wastêne
Destê ma her waxt gıranê to de vi.
Nêzon yi roji yenê ra to viri?.
Çemê Munzuri, Awa Xızıri!..
–II
Ala reê mara re vaze…
Bımbarek!...
To çınay re sanay ve xover taṣdi ardi derdê khani?
Bextê to derimê, derdunê ma têra meke jê vıreni
Nêzon ana ra xo viri
Hervê Ruṣi vi
Ṣindorê hêṣiriye reṣti vi zerrê welati
Hêvetu ver Heyderu cazım eşti vi Jêle ser
Jêle cı re ame vi comerdiye, rae nêdê nêheqiye
Dadıma tertelê hiris u heşti vi!..
Adır kerdi vi ma ver!..
No ju dewır vi vengê ma de nalêne
Ma çı di, çı nêama ke ma ser…
Mınetê qomê ma vi
Jê reseni bertengê çêverê to de dardê bi
Aĝlerê aṣiru xo eṣti bextê to
Cemat gureti, iqrar dayi to
Des u dı kemeri erjiayi Gola Halvoriye de
To sero sondê welati weriayi
Çemê Munzuri, Awa Xızıri
Nêzon ana ra xo viri!..
Yi çı hewrê ṣiayi vi, o sene tertele vi
A sene heṣriye u ĝeriviye viye
Leê to de oncia pêskarê qomê ma bi vi
Top u qerqesuni vi, vorêne Dêrsımi sero
Koê ma nalêne, jiar u diarê ma bervêne
Derê laçi u phelê tu eve asmu goni ra ṣiyêne
Bır u gemi domonunê seu ra bi vi pırri
Kam çı zoneno?.. Çond domonê welati
Mua u pi ra cêra kerdi, verê dêsu de mendi
Her ju erjia cae, reyna jumini nêdi..
Yi domonê to vi… Zulımkari to ra gureti!...
To ra tırti!...To ra kerdi düri….
Bımbarek!..
Phıtê derguṣi, muayi honde laṣêre to bervvayi
Heṣtirê ma heni ke rıṣiayi
Va u pukeleki gureti ve xo ver tadayi, tadayi
Hard u asmen lonê kerdi
Bi ve pıskelê adıri, oncia ma sero vorayi
Çemê Munzuri, Awa Xızıri
Nêzon ana ra xo viri
Veng u seda Uṣenê Seydia hona gosu de ra
Eke kot ve rae hardo dewres lıngu ver lerza
Dest kerd ra derg, xatır wast to ra
Welat berva, dar u ber cı re vêsa
Va ke;
-Ezo nao sonune, belka ki peyser nênune
Mı welat kerdo bavokê sıma
Xatır ve sıma qomo, xatır ve to Welat!..
Vengê Uṣenê Seydi je bulıski çınga, sana ve gılê kou
Besa Ṣiae desınde je pukeleke kote ve rae
Biye qerqesune
Na het de gıne zerrê zulımkari, do het de vejiye
Va ke; Hey wax hey
Bêbexti rew ra ray u welaĝi gurêti xo ver
Ma sero sure arda sure ser
Kes ma re alaq u tare nêvano
Onciya teynarime, teyna
Zovina rae çina…
Zulımkaro, cı ra mınete nêbena
Dina-alem nae rınd zoneno
Ma coru vılê xo ṣemıga bêbexti de nêroyno ro
Eke Dêrsım perskena Uṣenê Seydio
Uṣenê Seydi ki perskena Pilê Dêrsımiyo
Nêzon nainê ana ra xo viri?
Çemê Munzuri, Awa Xızıri
Ma honde cerayme to ser, cerayme to ver
Mınetê ma her ke ṣi je awa dengıji bi xori
Ma heni zona ke ni ma re mendi
Yoĝro ke hardo dewreṣi xovira kerdi
Xo re awa deru ki saney ve xo ver berdi
Vatêne; peyser cerê ra, ma re biyê zovti
Cokao bêbexti nezeliayi welati
Koti ve rıka ma,
Ma kok u bınge ra kerdi
Ma re ki peyniye de ṣuari mendi
Çemê Munzuri, Awa Xızıri!..
–III
Xeylê waxtiyo bêhedurime
Nêzon ke se kerimê, to ra dürime
Tariye erzeme xo pey, ma ver de roṣtiye
Oncia rae nêvineme, bêcuavime
Çemê Munzuri, Awa Xızıri
Zoneme barê to gırano, hesreta to xoriya
Biya kıle zerr u pıskê ma vêsnena
Jê nona tire ma re germına
Cena ra xo ver diar ve diari fetelnêna
Asme ke vejiye astaru remnana
Awa to nisangê umıdia
Mijdana serbestiye u haṣtiya
Çêvero de rakerdiya
Her reng ra fıkıri
Leê xo de ca danacı, resnena
Weşiye ra pırr ra, can u roê Dêrsımia
Ça heni mırozına?
Eve derdu nalena, phêl dana, xo tadana sona
Hêrsu ver, kounê hazar serru vılesnena ro ana ve cer
Nêzon ke se kerimê, to ra dürime
Zonena, bêbexto korro, fitne u fesato
Zerre eve qefçıliye ra pırro
Nıka ki dore ardo to!..
Rozê nêame aqıl u fıkıru ke tenge to re ki yena
Kunê rıka to, mezal nêdanê to
Eve bendu rae u welaĝu to sero cenê
Wazenê ke to helm ra bıkerê
Cokao, çewres alimê xo ardê diyarê to
Pers kerdo to ra, tu cuav do Zazaki ra
Xam viyê, nêṣiyê zonê to ser
To verdê qız mendê,
Biyê rezıl u rusva, kotê ra xo ver
Bımbarek!..
Ma ve to je goṣt u nenıki jümin ra cera nêbenime
Tı ma ra vaze
Derdê ma juyo, zonê ma juyo, teyna ma some vatena to ser
Zulumkar nae rınd zoneno!.. Ju ke to re xaineni bıkero
To sero lelêyimê, çêver de bemê goni xo soyneme cı
Nêverdame destê bêbexti to reso
Na xofê tu çınay rao?..
Tı xora serva rozunê tenguna, tengiye herkeṣ re yena.
Vanê, vilıkê dorme tu permeliyê ro, endi bê era xo
Tija welati ki vırare fina ra to, tu kena phıstınê xo
Aze-uzê to biyê çiki, to dıma raê,
Kotê ra rae yenê, oncia benê ciranê pêsunê to
Coru sık megıno zerrê to, wele nêerzenê rêça xo
Tı tacê sarê mawa, comerda, hasta, nast u dosta
Dırvetu re melem u dermana, pak u zalala
Tı yê ma, ma ki yê toime, ma re çı awa zemzemi
Tı perr u paê mawa
Tı ke meve zaman vındeno, ro oncino, helm ma ra bırino
Çemê Munzuri, Awa Xızıri!..
Ragızne / Saheyder Veroz
Na dina yê tuya, heşirêni meke
Vılê xo ro mene, çımê xo weke
Çı ke to dest ra şiyo peyser bıwaze
Çerxê na dewrani têser u têbıne ke.
Her çi kok ra ragızne,
Têser u têbıne ke
Ref u çerxê na dewrani
Têser u têbıne ke
Na weşêni yê tuya ,se kena bıke
Destê xo meonce, mınetê meke
Endi ra wurze xo ser, sarê xo wedare
Pasqule ustıne ro de, têser u têbıne ke
Vılê xo ro mene, çımê xo weke
Çı ke to dest ra şiyo peyser bıwaze
Çerxê na dewrani têser u têbıne ke.
Her çi kok ra ragızne,
Têser u têbıne ke
Ref u çerxê na dewrani
Têser u têbıne ke
Na weşêni yê tuya ,se kena bıke
Destê xo meonce, mınetê meke
Endi ra wurze xo ser, sarê xo wedare
Pasqule ustıne ro de, têser u têbıne ke
Aê ke şiyê / Saheyder Veroz
Vao de serdın vêreno mı ra
Zerrê mı cemed cêno
Kamo düra dür ma de nia dano
Kamo roca nianêne goça xo gureta
Kamo ma caverdano
Roji yenê roji qedinê
Adır lozınu ra sono
Taye roza xo de nia danê
Taye esq u çêfê xo derê
Kamo na derdu baru onceno
Payizo, zerko, dina cênce niya
Nêçe qul nêçe beg vêrdo ma ver ra
Tayine xêr kerdo tayine zulm
Peyniye de tiji herkesi rê ki şiya
Nıka nas nêbenê rêçi têser ra
Endi ne waxt waxto vırêno
Ne ki awa ke vêrde peyser vejina
Her çi nisto ostorê de qırri
Zovina jü dina serde şiyo
Mordemênia vırêne bexto vırên
Ae ra dıme endi keşi vir de niyo
Zerrê mı cemed cêno
Kamo düra dür ma de nia dano
Kamo roca nianêne goça xo gureta
Kamo ma caverdano
Roji yenê roji qedinê
Adır lozınu ra sono
Taye roza xo de nia danê
Taye esq u çêfê xo derê
Kamo na derdu baru onceno
Payizo, zerko, dina cênce niya
Nêçe qul nêçe beg vêrdo ma ver ra
Tayine xêr kerdo tayine zulm
Peyniye de tiji herkesi rê ki şiya
Nıka nas nêbenê rêçi têser ra
Endi ne waxt waxto vırêno
Ne ki awa ke vêrde peyser vejina
Her çi nisto ostorê de qırri
Zovina jü dina serde şiyo
Mordemênia vırêne bexto vırên
Ae ra dıme endi keşi vir de niyo
Welatê Ma / Ali Kızılgedik
Welatê ma toz-duman o
Kes kî heqê xo ra nêvano
No çi zilm o serê ma ra gêreno
Amo ma ser de, daye nêzano
Şar welatê xo de vindeno
Ma û pîyê xo ser ra berbeno
Emê zulm û qulne ra dûrî yo
Ca xerîb o, sebir nêno.
Bi dareyan birnenê Meraş de
Bi adir veşnenê Sêwas de
Bi topan qir kenê Dêrsim de
Cizîr û Şernex û Dîyarbekir de.
Kes kî heqê xo ra mevêro
Der û cîranê xo bizano
Roja teng a dost teder o
Eslê xo ser a mevêro.
Kes kî heqê xo ra nêvano
No çi zilm o serê ma ra gêreno
Amo ma ser de, daye nêzano
Şar welatê xo de vindeno
Ma û pîyê xo ser ra berbeno
Emê zulm û qulne ra dûrî yo
Ca xerîb o, sebir nêno.
Bi dareyan birnenê Meraş de
Bi adir veşnenê Sêwas de
Bi topan qir kenê Dêrsim de
Cizîr û Şernex û Dîyarbekir de.
Kes kî heqê xo ra mevêro
Der û cîranê xo bizano
Roja teng a dost teder o
Eslê xo ser a mevêro.
Dejê Nimiteyî / Nevzat Valerî
I
Tenyayî çend zor a, mîyanê bêbextan de.
Ax, ez se bikerî, deşt û koyan de, her dem bêkesî
Bara min a; bilbilê to ez a!
Şewa tarî de zerrîya mi de naleyîşêko tenik
Û veng û awazê şikiteyî…
Her çî şikite;
talihê mi rê,
emir veradeye,
rojê mi teng û zar,
şayî vindîbîyayey…
II
Huyayîşê to germê aşma temmuze yo,
çi wext to bivînî ez helîyena hêdî-hêdî
sey yew guda vewre.
Nika ti nêasena yar!
Her ca mi rê puk û cemed, bêsitar
ez xo bi xo çîyeno!...
Çîyeno
her dayîm zerrî de
û çar mewsimî can
roje bena şewe bena
çin o mi rê derman…
III
Porê to yo sîya sûrêtê şewe yo
Neqeşêno tim û tim verê çimanê mi de.
Ez porê to yê rindî bivînî,
Zerrîveşayîşê mi rê beno daru,
Û ez pê beno honik û şenik.
Şenik nîyo,
derdê heskerdena to,
zaf giran o.
Ax, zerrbesteyê to ya ez,
bindestîye de
hal çi yeman o!
IV
Bê to wisar û hamnan qedîyay
Rojî pêdima şîy, dinya ma rê bîye tenge
Ax zerrîkewtiş çi giran o, xeribî çend zor a!
La ez se bikerî bara mi xurbet û hesrete kewtî.
Kewta ez
yew cayo dûrî,
bîya gêraye bi macirî,
çin o yew çare gelo,
ez kamca ra to bigeyrî?
V
Mi erd ra, awe ra, mi xo ra pers kerd
Ti ha ça ya?
Ne dar û berî, ne erd û awe, ne zî mi çîyêk verda.
Yew estareyê lerzinî çim şikna mi ra,
Û mi zana:
Zerrî dejena, qet çewî ra medet çin o!
Nêvarena varanêk
daristanê vîrê mi ser o
ez serre bi serre
pergende û huşk bîya
dorûverê nê bajarî de.
VI
Semedê to ez nusena şîîran,
Sey Sîyamendî koyê Sîpanî ra gêrena,
Sey Memî zindanêko tarî de nalena.
Ax, sebrê min êdî nêmendo,
Bê to heyat nîmcet o,
Nêno antiş derdê na dinya.
Ey dinyaya bêumure!
Ez to ra medet nêwazena.
Ez hol zana;
ti ma rê kerr a
kor û lal a,
tim neyar a.
VII
Ez kam wext to bivînî zimistan beno wisar,
Şewe bena roje; roj beno şa.
Bê to dinya veng a, cuyayîş heps o!
Ne welat ne xurbet mi rê rehet o,
Her tim zerrî dejena,
Bê to ez kêm û feqîr a!..
Feqîr a yar,
ez bê kes a.
Delalê ti ça ya,
qey bes nîyo?
De bîyere,
emirê ma qedîya!
---------------------------------------------------------------------------
Nevzat Valerî, Dejê Nimiteyî, Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul 2009, 80 rîpel
Tenyayî çend zor a, mîyanê bêbextan de.
Ax, ez se bikerî, deşt û koyan de, her dem bêkesî
Bara min a; bilbilê to ez a!
Şewa tarî de zerrîya mi de naleyîşêko tenik
Û veng û awazê şikiteyî…
Her çî şikite;
talihê mi rê,
emir veradeye,
rojê mi teng û zar,
şayî vindîbîyayey…
II
Huyayîşê to germê aşma temmuze yo,
çi wext to bivînî ez helîyena hêdî-hêdî
sey yew guda vewre.
Nika ti nêasena yar!
Her ca mi rê puk û cemed, bêsitar
ez xo bi xo çîyeno!...
Çîyeno
her dayîm zerrî de
û çar mewsimî can
roje bena şewe bena
çin o mi rê derman…
III
Porê to yo sîya sûrêtê şewe yo
Neqeşêno tim û tim verê çimanê mi de.
Ez porê to yê rindî bivînî,
Zerrîveşayîşê mi rê beno daru,
Û ez pê beno honik û şenik.
Şenik nîyo,
derdê heskerdena to,
zaf giran o.
Ax, zerrbesteyê to ya ez,
bindestîye de
hal çi yeman o!
IV
Bê to wisar û hamnan qedîyay
Rojî pêdima şîy, dinya ma rê bîye tenge
Ax zerrîkewtiş çi giran o, xeribî çend zor a!
La ez se bikerî bara mi xurbet û hesrete kewtî.
Kewta ez
yew cayo dûrî,
bîya gêraye bi macirî,
çin o yew çare gelo,
ez kamca ra to bigeyrî?
V
Mi erd ra, awe ra, mi xo ra pers kerd
Ti ha ça ya?
Ne dar û berî, ne erd û awe, ne zî mi çîyêk verda.
Yew estareyê lerzinî çim şikna mi ra,
Û mi zana:
Zerrî dejena, qet çewî ra medet çin o!
Nêvarena varanêk
daristanê vîrê mi ser o
ez serre bi serre
pergende û huşk bîya
dorûverê nê bajarî de.
VI
Semedê to ez nusena şîîran,
Sey Sîyamendî koyê Sîpanî ra gêrena,
Sey Memî zindanêko tarî de nalena.
Ax, sebrê min êdî nêmendo,
Bê to heyat nîmcet o,
Nêno antiş derdê na dinya.
Ey dinyaya bêumure!
Ez to ra medet nêwazena.
Ez hol zana;
ti ma rê kerr a
kor û lal a,
tim neyar a.
VII
Ez kam wext to bivînî zimistan beno wisar,
Şewe bena roje; roj beno şa.
Bê to dinya veng a, cuyayîş heps o!
Ne welat ne xurbet mi rê rehet o,
Her tim zerrî dejena,
Bê to ez kêm û feqîr a!..
Feqîr a yar,
ez bê kes a.
Delalê ti ça ya,
qey bes nîyo?
De bîyere,
emirê ma qedîya!
---------------------------------------------------------------------------
Nevzat Valerî, Dejê Nimiteyî, Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul 2009, 80 rîpel
Hela Bê Dewe Hela Bê / Ali Kızılgedik
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Bağ û bostana, ware û çolustana
Niçirê egita, iniyê murada
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Lınganê ma de lastıkê qeri
Pantori, fistanê qeremodili
Bume guda toraki hebê doê tırşi
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Non poceme hebê tezeka saciye de
Mast amên keme, satılê doyi de
Lêê serne robar bıkeme hewşe de
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Vayi zê pela usari ma berdime
Suke û dugala de çarnayime
Caverde ağatino kuretine
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Ali Kızılgedik
02.05.2006
Bağ û bostana, ware û çolustana
Niçirê egita, iniyê murada
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Lınganê ma de lastıkê qeri
Pantori, fistanê qeremodili
Bume guda toraki hebê doê tırşi
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Non poceme hebê tezeka saciye de
Mast amên keme, satılê doyi de
Lêê serne robar bıkeme hewşe de
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Vayi zê pela usari ma berdime
Suke û dugala de çarnayime
Caverde ağatino kuretine
Hela bê dewe ağaê mı hela bê
Ali Kızılgedik
02.05.2006
Kırmanciye Kırmanciye / Poyraz
Zêre Dersîm dê Vêngo Wês
Kırmancîye Kırmancîye.
Nıka Tu Nas nêkêno Kes
Kırmancîye Kırmancîye
Mıletê Tu Torê Dısme
Lıngê Tu Ver Cênêvısne
Tora Vajî Tı Mehesne
Kırmancîye Kırmancîye
Zôvna Mılêt Rê Rıjîne
Sâr rê Vervacı Vejîne
Torê Wayîr Nêvejîne
Kırmancîye Kırmancîye
Ma Dêrdê Xu Eşto Zêre
Zêre dê Bi Khul U Kêre
Ez Bîlbıl, Tı Gulêzare
Kırmancîye Kırmancîye
Îsonîyê Bîya Pere
Mırodê Ma Bîyo wêlê
Zêre Zêrya Mına Bêlê
Kırmancîye Kırmancîye
Savajîme Na Qêdêr Rê
Ma Vêrda Na Vêrgu Vêr Dê
Pêsewê dê Asma Zêrdê
Kırmancîye Kırmancîye
Dîna Çîna Na Feqır Rê
Zon Nêseno Qe Sıkır Rê
Qêlvê Mino Ju Zıkır Dê
Kırmancîye Kırmancîye
Kırmancîye Kırmancîye.
Nıka Tu Nas nêkêno Kes
Kırmancîye Kırmancîye
Mıletê Tu Torê Dısme
Lıngê Tu Ver Cênêvısne
Tora Vajî Tı Mehesne
Kırmancîye Kırmancîye
Zôvna Mılêt Rê Rıjîne
Sâr rê Vervacı Vejîne
Torê Wayîr Nêvejîne
Kırmancîye Kırmancîye
Ma Dêrdê Xu Eşto Zêre
Zêre dê Bi Khul U Kêre
Ez Bîlbıl, Tı Gulêzare
Kırmancîye Kırmancîye
Îsonîyê Bîya Pere
Mırodê Ma Bîyo wêlê
Zêre Zêrya Mına Bêlê
Kırmancîye Kırmancîye
Savajîme Na Qêdêr Rê
Ma Vêrda Na Vêrgu Vêr Dê
Pêsewê dê Asma Zêrdê
Kırmancîye Kırmancîye
Dîna Çîna Na Feqır Rê
Zon Nêseno Qe Sıkır Rê
Qêlvê Mino Ju Zıkır Dê
Kırmancîye Kırmancîye
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
